Terjemahan SPAR-03-019

Penyelamatan Korporat: Kepentingan Negara ataupun Kepentingan Siapa?

(Corporate Bailouts: National Interest or Vested Interest?)

Bahagian 1

Apabila tawaran awalan hari pertama (IPO: Initial Public Offerings) saham Time dotCom tidak mendapat sambutan yang baik sehingga terdedah cerita bahawa sebahagian ekuiti syarikat itu sudahpun dimiliki beberapa institusi awam, muncullah desas-desus bahawa satu lagi usaha menyelamatkan sebuah syarikat yang tersenarai di BSKL akan dilaksanakan oleh kerajaan. Namun, Time dotCom adalah sebuah syarikat yang mempunyai banyak potensinya. Syarikat ini mempunyai satu jaringan talian gentian optik yang menjalar ke seluruh Semenanjung yang memberikannya segala kemungkinan untuk merangkul satu pangkalan pelanggan yang besar dalam perkhidmatan komunikasi. Dengan demikian Time dotCom akan menikmati satu peluang awalan di antara semua pesaingnya apabila generasi ketiga teknologi komunikasi selular (cellular) diperkenalkan di Malaysia. Time dotCom mempunyai keupayaan untuk menyediakan talian tetap, selular, telefon berbayar dan perkhidmatan internet. Hanya Time dotCom dan Telekom dijangkakan mampu kekal sebagai syarikat telekomunikasi berpelbagai untuk satu jangkamasa yang panjang.

Milik Awam

Kalau Time dotCom mempunyai banyak potensinya, kenapakah timbul masalah apabila KWSP dan banyak lagi institusi kerajaan membeli saham syarikat itu? Ketika IPO Time dotCom ditawarkan dulu, nilainya sebanyak 1.9 bilion ringgit itu menjadi perhatian para pengamat kerana syarikat itu terlalu sarat dengan hutang. Lagipun ia merupakan satu syarikat yang masih belum mendapat keuntungan kerana kekurangan pakar pengurusan untuk mencerna syarikat menjadi satu gergasi dalam industri telekomunikasi. Time dotCom adalah anak syarikat Time Engineering, sebuah syarikat yang tersenarai di bawah takluk Kumpulan Renong yang dikuasai oleh Halim Saad.

Time Engineering, Renong dan Halim memang terlalu sarat menanggung bebanan hutang sehingga mencetuskan banyak masalah untuk membayarnya. Renong memang berkait rapat dengan UMNO dan Halim pernah menyatakan secara lantang bahawa dia berkhidmat sebagai seorang proksi kepada aset korporat parti itu. Di sinilah berpuncanya masalah IPO kepunyaan Time dotCom: pertaliannya antara politik dan perniagaan, dan keperluan Time Engineering untuk menyenaraikan Time dotCom sebagai satu alat menguruskan bebanan hutang kumpulan yang sudah mencecah tahap krisis.

IPO kepunyaan Time dotCom merupakan kunci utama kepada Time Engineering dan struktur pemberesan hutang Time dotCom yang melibatkan pinjaman berjumlah RM5.37 bilion. Namun hanya 25 persen ekuiti syarikat telah dibeli ketika tawaran IPO itu dibuat. Ternyata harga tawaran saham Time dotCom yang ketika itu berharga RM3.30 dianggap terlalu tinggi nilainya.

Para pemegang utama saham Time dotCom kini termasuklah Time Engineering dan juga beberapa institusi yang berkaitan dengan kerajaan, seperti KWSP, Khazanah Nasional, Danaharta dan Kumpulan Wang Amanah Pencen. Para penjamin IPO telah memberikan perakuan bahawa segala ekuiti Time dotCom yang tidak dibeli akan diambil oleh institusi kerajaan. Inilah sebabnya yang utama kenapa peristiwa korporat yang besar ini dianggap sebagai satu penyelamatan (bailout) juga.

Politik Urusniaga

Apakah yang didedahkan oleh pengeluaran saham Time dotCom itu?

Pertama, ia menunjukkan bagaimana kuasa kerajaan sudah semakin berkisar kepada segelintir manusia sahaja yang merupakan satu kumpulan politikus tertentu termasuklah Perdana menteri Dr. Mahathir dan mantan Menteri Kewangan Daim Zainuddin. Dengan lain perkataan, IPO itu menyerlahkan tanggapan betapa semua bidang jentera kerajaan dan institusi awam sudah menjadi terlalu bergantung kepada tindak-tanduk pejabat ketua eksekutif negara.

Kedua, dengan wujudnya pertalian yang rapat antara politik dan urusan perniagaan, yang dipermudahkan oleh kepadatan kuasa dalam kerajaan itu, adalah menjadi satu tandatanya apakah segala dasar kerajaan dan tindakannya dilaksanakan dengan memberikan tumpuan kepada kepentingan negara.

Ketiga, kerajaan semacam tidak pernah belajar daripada pengalaman sejarah, terutama sekali mengenai pelbagai isu yang memerlukan ketulusan dan akauntabiliti (kebertanggungjawaban).

Ketika krisis kewangan 1997 melanda negara, ia menarik perhatian kepada segala hubungan antara para politikus dan para peniaga yang telah sama-sama memudahkan ketumbuhan beberapa syarikat yang besar-besar. Ketumbuhan ini telah diransang oleh penggunaan, dan dalam banyak hal, penyalahgunaan sektor kewangan dalam negara. Krisis itu mendedahkan betapa institusi kewangan yang dikuasai oleh kerajaan ataupun para peniaga yang mempunyai hubungan rapat dengan pihak kerajaan telah menyalurkan pinjaman hanya kepada segelintir manusia pilihan sahaja.

Sebagai contoh, hanya 15 kumpulan korporat terlibat dengan 20 persen jumlah keseluruhan pinjaman bank. Daripada jumlah RM 39 bilion pinjaman perbankan untuk membeli saham, hampir 45 persen telah diberikan kepada orang persendirian. Renong sebagai sebuah syarikat telah menapuk hutang melebihi 5 persen daripada jumlah semua hutang dalam sistem perbankan Malaysia. Mantan timbalan perdana menteri Anwar Ibrahim pernah membuat pendakwaan betapa kurang daripada 10 manusia mempunyai hutang terkumpul sekitar RM70 bilion (MasyaAllah...!!!! penterjemah)

Bank-bank yang mempunyai paling banyak hutang yang tidak berbayar adalah kebanyakannya institusi yang dimiliki oleh kerajaan, termasuklah Sime Bank dan Bank Bumiputra. Pada kali ketiga ia diselamatkan dalam sejarah kewujudannya, Bank Bumiputra memerlukan suntikan dana sebanyak RM 1.1 bilion dan pada waktu yang sama kerajaan telah mengambil alih segala hutang bertapuk yang tidak berbayar.* Sime Bank yang pada satu ketika dulu dikuasai oleh Mohd. Noor Yusof sebelum dijual kepada Sime Darby, telah diambil-alih oleh Kumpulan RHB (Rashid Hussein Berhad)

Krisis Kewangan yang Mencengkam

Apabila krisis kewangan semakin mencengkam, beberapa peniaga pilihan termasuk Halim Saad dan Tajuddin Ramli yang merupakan anak-didik Daim dan Mirzan Mahathir anak emas Perdana menteri, telah mula dihantui oleh timbunan saham yang sudah mengecut nilainya begitu rendah sekali sehinggakan memberikan mereka bebanan hutang yang menggunung tinggi.

Pada 1997, saham Renong semakin merudum hingga mencekik KWSP kerana munculnya berita pembelian saham-saham kepunyaan UEM (United Engineering Malaysia), salah satu daripada syarikat kepunyaan Renong yang paling menguntungkan. Pembabitan KWSP dengan saham UEM itu menarik minat kerana institusi ini telah digunakan secara tidak langsung untuk menyangga Renong daripada menyembah bumi.

Ekoran daripada itu, UEM yang dilumuri hutang pula terpaksa mendapatkan pinjaman sebanyak RM800 juta daripada Malayan Banking, Bank Bumiputra, Bank of Commerce dan RHB - semua ini adalah bank kepunyaan kerajaan ataupun mempunyai hubungan rapat dengan kerajaan - untuk melaksanakan satu rencana membeli ekuiti Renong daripada Halim. Pembelian ini telah memeranjatkan pemegang minoriti saham UEM. Ketika itu muncul dakwaan betapa satu lagi episod penyelamatan sedang dilaksanakan sehinggakan sektor kewangan tempatan sengaja diliwat untuk kepentingan orang tertentu.

Penyelamatan dan Kepentingan Negara

Bertentangan dengan beberapa salah tafsiran, memang tidak banyak projek menyelamatkan syarikat yang tercekik itu. Namun, apabila dilaksanakan, ia membabitkan kos yang terlalu tinggi. Kebanyakan tindakan penyelamatan ini berdalilkan 'untuk kepentingan negara'.

Proton, pengeluar kereta swasta terpaksa diambil-alih oleh Petronas daripada DRB-Hicom yang terlalu besar hutangnya, kerana pembuat kereta itu telah dijadikan sebagai pemula rencana industri berat Malaysia.

Bank Bumiputra tidak boleh dicekik tengkuknya supaya mati serta merta kerana ia merupakan asas kemajuan permodalan Bumiputra.**

Renong dianggap penting kerana ia merupakan satu kelompok syarikat Bumiputra yang bersaiz besar yang memang mahu dikembangkan oleh kerajaan.

MAS (Malaysian Airline System) sebuah syarikat penerbangan negara yang sudah tercekik kerana disengkang bebanan hutang terpaksa diselamatkan daripada kemuflisan.

Oleh kerana pembikinan Ampangan Bakun telah dimulakan sebelum bermulanya krisis kewangan negara, pemborongnya Ekran terpaksa diberikan pampasan terhadap kerja-kerja yang disiapkannya sebelum projek itu diambil alih oleh kerajaan.

....besambung....

Rencana Asal:

http://www.malaysia.net/aliran/monthly/2001/3h.html

Aliran Monthly

Corporate Bailouts

National interest or vested interest?

by Dr Terence Gomez

When Time dotCom's initial public offer (IPO) was poorly received and when it was revealed that much of this company's equity was now owned by a few public institutions, it was widely believed that another bailout had been executed by the government.

Time dotCom is, however, a company with much potential. This firm has in place a massive, completed and fully paid fibre-optic cable network spanning the peninsula, which gives it the possibility of capturing a large subscriber base for its telecommunication services.

Hence Time dotCom will enjoy a head start over competitors when third generation cellular communication technology is introduced in Malaysia. Time dotCom also has the capacity to provide fixed line, cellular, payphone and internet services. Only Time dotCom and Telecoms are expected to remain integrated telecommunication companies in the long run.

Public Ownership of Time dotCom

But if Time dotCom is a potentially profitable company, what is the problem with the EPF and other government-owned institutions acquiring a stake in this firm?

Time dotCom's RM1.9 billion IPO came under close scrutiny because the company was a debt-ridden, loss-making enterprise that did not have the necessary management expertise to develop its potential in the telecommunications industry. Time dotCom was also a subsidiary of Time Engineering, itself a publicly-listed company of the Renong Group controlled by Halim Saad.

Time Engineering, Renong and Halim are heavily mired in debts that they have had problems servicing. Renong is closely associated with UMNO, and Halim has publicly stated that he has served as a proxy for the party's corporate assets.

Therein lies the problem with Time dotCom's IPO: the links between politics and business, and the need for Time Engineering to list Time dotCom as a means of managing the Group's debt crisis.

Time dotCom's IPO was one of the key elements of Time Engineering and Time dotCom's debt restructuring scheme involving loans amounting to RM5.37 billion. However, only 25 per cent of the firm's equity was taken up during the IPO, apparently also because the price of each Time dotCom share, valued at RM3.30, was exorbitant.

Time dotCom's major shareholders now include Time Engineering and a number of government-linked institutions, namely EPF, Khazanah Nasional, Danaharta and the Pension Fund. The IPO 's underwriters were assured that all unsubscribed Time dotCom equity would be taken up by government institutions. This is probably the key reason why this corporate event is viewed as a bailout.

Politics of Business

What does the Time dotCom issue reveal?

First, it demonstrates how power in government has been increasingly concentrated in the hands of a small group of politicians, namely Prime Minister Mahathir Mohamad and Finance Minister Daim Zainuddin. In other words, this IPO provides further credence to the view that all other arms of the government and public institutions have become extremely subservient to the office of the executive.

Second, given this close nexus between politics and business, and the concentration of power in the government, it is questionable if most government policies and actions are undertaken in the public interest.

Third, the government has not learnt any of the lessons of history, especially on issues pertaining to transparency and accountability.

The 1997 financial crisis it drew attention to the links forged between politicians and businessmen that had facilitated the rise of a number of major companies, aided by the use - and, in many cases, abuse - of the domestic financial sector. The crisis revealed that financial institutions controlled by the government or well connected businessmen had channelled loans to a privileged few.

For example, a mere 15 corporate groups accounted for 20 per cent of Malaysia's entire bank loans. Of the RM39 billion loaned by banks for share acquisition, almost 45 per cent were given to individuals. One company, Renong, had accumulated debts excedding 5 per cent of total loans in the Malaysian banking system. Former Deputy Prime Minister Anwar Ibrahim later alleged that less than 10 people were jointly responsible for loans worth around RM70 billion.

The banks with the most non-performing loans were mainly government-owned institutions, including Sime Bank and Bank Bumiputra. In the third bailout in its history, Bank Bumiputra needed a capital injection of RM1.1 billion and the government bought over the bank's non-performing loans. Sime Bank, controlled by Mahathir's former political secretary, Mohd Noor Yusof, before being sold to Sime Darby, was taken over by the well connected Rashid Hussain (RHB) Group.

Deepening Financial Crisis

As the crisis deepened, many well connected businessmen, including Halim Saad and Tajudin Ramli, Finance Minister Daim's business protégés, and Mirzan Mahathir, the Prime Minister's son, found that the value of their corporate stock had shrunk drastically, leaving them with severe loan problems.

In 1997, as the price of Renong's stock fell, the EPF was caught in controversy when it was reported that this public institution had made substantial purchases of the shares of United Engineering Malaysia (UEM), one of the Renong Group's most profitable firms. The EPF's acquisition of UEM equity raised concerns that this institution was being used indirectly to prop up Renong.

Subsequently, UEM, already burdened with debts, secured a RM800 million loan from Malayan Banking, Bank Bumiputra, Bank of Commerce and RHB - all government-owned or well connected banks - to implement a controversial purchase of Renong equity from Halim. This acquisition upset UEM minority shareholders. It was alleged another bailout had been instituted that continued the abuse of the domestic financial sector for vested interests.

Bailouts and 'National Interest'

Contrary to some misconceptions, there have not been many bailouts, but they have been extremely costly. Most of these bailouts have been justified in the 'national interest'.

Proton, manufacturer of the privatised Malaysian car, had to be bought by Petronas from the debt-ridden DRB-Hicom, because the car manufacturer had been incorporated to drive Malaysia?s heavy industrialisation initiative.

Bank Bumiputra could not be put out of business ostensibly because it promotes the development of Bumiputera capital.

Renong is important because it is representative of the large-scale Bumiputera companies that the government is keen on developing.

The loss- and debt-ridden Malaysia Airlines (MAS), the nation's privatised airlines, had to be re-nationalised to rescue it from imminent bankruptcy.

Since the construction of the privatised Bakun Dam had commenced before the financial crisis, the contractor, Ekran, had to be compensated for work already completed before the project was taken over by the government.